اصول صحیح تغذیه سگ‌ها را می توانیم از دلایل موثر در رشد و سلامت این دسته از حیوانات بدانیم. در ادامه این مقاله قصد داریم تا در مجله پت سانی شما را از 4 نکته اساسی مطلع سازیم، با ما باشید.
سگ ها جهت رشد و حفظ فعالیت های بدنی روزانه خود ، نیازمند تغذیه ای سالم و مناسب اند . اصولا وعده‌های غذایی متعادل باعث می‌گردد شادابی و سرزندگی را در حیوان حفظ کند، در ضمن می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامتی را ایفا نماید.
اصولا وضعیت سلامتی و شادابی در سگ ها با توجه به وضعیت پوشش خارجی آن‌ها و حالت انعطاف پذیری پوست ارزیابی می شود چون باعث می گردد پوست حالتی شفاف و درخشنده پیدا کند تلالو خاصی در موهای آن حاکم شود که دال بر سلامتی کامل خواهد داشت در ضمن چشم ها باید درخشنده و سر زنده باشند این شاخص ها همگی نشان از سلامتی حیوان حکایت دارد .
نکات اساسی اصول تغذیه سگ
آن چه لازم است در تغذیه سگ رعایت شود توجه به استفاده از همه‌ی گروه‌های اساسی انواع غذاهاست. در ترکیب وعده‌ی غذایی سگ‌ها نسبت‌های مواد غذایی رعایت شود در صورتی که نوع تغذیه سگ از تعادل مناسبی برخوردار باشد احتیاجی به انواع ویتامین های B در تغذیه سگ نداشته چون ویتامین گروه B روزانه در روده‌ها، در اثر تخمیر و تحت تاثیر آنزیم های گوارشی، به میزان کافی تهیه می شوند.
استفاده از ویتامین C هم ضرورتی ندارد چون به نظر می رسد این ویتامین به خودی خود، در بدن سگ ساخته می‌شود . آن چه لازم است توجه شود نیاز به استفاده از ویتامین‌های محلول در چربی بوده نظیر ویتامین A ، E ، D که لازم است در تغذیه روزانه به میزان کم در سگ های دارای جثه ی متوسط به مقدار نصف قاشق چایخوری و در سگ‌های کوچک آپارتمانی لوکس و تزیینی فقط به میزان چند قطره از روغن ماهی و روغن زیتون به وعده غذایی سگ اضافه گردد . (البته این مورد را باید با دامپزشک خود در میان بگذارید)
به کار بردن ترکیبات معدنی نظیر کلسیم و فسفر و سایر املاح ضرورتی نداشته ولی در سگ های آپارتمانی (تزیینی) چون بیشترین حجم غذایی روزانه‌ی آن‌ها از فراورده های گوشتی تامین می‌شود مصرف پودر کلسیم به میزان 2 تا 3 قاشق چایخوری در جیره ی غذایی آن ها کفایت می‌کند آن چه در خاتمه لازم است در جیره‌ی غذایی تمام سگ‌ها رعایت شود مصرف روزاه مواد فیبری بوده که می توان در فراورده‌های حاوی فیبر در غلاتی نظیر سبوس گندم، جو، برنج، ذرت، سویا و به خصوص سبزیجات (اسفناج) جستجو کرد .
در انتخاب وعده‌ی غذایی مناسب در سگ لازم است به این نکته توجه نمایید که غذای مصرف شده بتواند نیاز کلی بدن حیوان را که باید صرف نگاهداری وضعیت کلی بدن گردد تامین نماید و در مراحل بعدی است که بقایای غذای باقی مانده در حیوان باید صرف رشد و نمو اندام‌ها و فعالیت‌های بدنی به کار رود در ضمن بخشی از این غذا جهت ساختن هورمن‌ها و در سگ‌های ماده برای بارداری و دوران شیردهی حیوان مورد استفاده قرار می‌گیرد .
بنابراین برای تغذیه روزانه سگ خود ، چه از غذاهای آماده استفاده می کنید و چه غذا را در منزل تهیه می‌نمایید لازم است، توجه نمایید که این غذا حاوی مواد پروتئینی، کربوهیدرات(نشاسته)، چربی‌ها، به انضمام فیبر، عناصر معدنی به همراه انواع ویتامین‌های محلول در چربی A ،E ، D باشد در این صورت خواهد بود که غذای تهیه شده می تواند نیاز کلی حیوان را تامین کند .
لازم است به رعایت نسبت هر یک از اجزاء در وعده‌ی غذایی توجه شود، چون هر کدام از آن ها به طریقی در سلامتی حیوان می توانند نقشی داشته باشند در مورد مقدار هر یک از اجزا به کار رفته در وعده غذایی که به چه میزانی باشد لازم است به شرایط زندگی سگ، وضعیت گوارشی(فیزیولوژیکی) و احتیاجات روزانه او توجه شود . این نکات نقش بسیار مهمی در بررسی و شناخت اصول تغذیه سگ خواهند داشت.
ارزش غذایی و اهمیت پروتئین‌ها
سگ‌ها، مواد پروتئینی خود را از غذاهای حیوانی و گیاهی تامین می‌کنند. اصولا پروتئین‌های حیوانی کاملتر از پروتئین های گیاهی بوده با این وجود پروتئین غذاهای گیاهی نظیر سویا می‌تواند غنی و برای تغذیه سگ مفید باشد.
اصولا سگ ها جهت تامین نیاز مواد پروتئینی خود از گوشت و فراورده‌های گوشتی استفاده می‌کنند چون این گونه مواد پروتئینی می تواند احتیاجات روزمره آن‌ها را با تامین انرژی جهت زنده ماندن و ایجاد رشد و ادامه حیات تامین کند.
در صورتی که این گونه پروتئین های مورد نیاز به مقدار کافی در اختیار سگ قرار نگیرد به تدریج باعث می شود سگ ها دچار ضعف و لاغری شده و پوشش خارجی بدن آن ها (موها) دچار حالتی ژولیده و شکننده می شوند.
به طوری که پس از مدتی مو ها به تدریج دچار رنگی تیره و تار و کدر شده و آثار ریزش مو در آن ها ظاهر می‌شود .
اصولا توانایی سگ‌ها نسبت به هضم و جذب مواد پروتئین‌ها متفاوت می‌باشد اکثریت سگ‌ها حدود 95-90% پروتئین گوشت و ضمائم آن را جذب می‌کنند، در حالی که در مورد پروتئین گیاهی 70-60% آن بیشتر قابل جذب نبوده و مصرف زیاد از حد مواد پروتئین گیاهی در حیوان باعث می شود اختلالات گوارشی را به همراه آورد ، که با سوء هاضمه در حیوان ، دل درد و گاهی اسهال همراه خواهد بود .
هرگز نباید به طور ناگهانی وعده غذایی سگ را تغییر داد و آن را به غذاهای گیاهی تبدیل کرد با توجه به این که مقدار گوشت مصرفی در تهیه غذای همه سگ‌ها به طور یکسان نیست نمی‌توان مقدار گوشت مورد نیاز برای مصرف سگ‌های دارای وزن های متفاوت را تعیین نمود ولی با توجه به جثه ی سگ‌هایی که دارای وزن کمتر از 10 کیلوگرم دارند می‌توان گفت حداقل میزان مصرف روزانه گوشت را 200 تا 250 گرم و برای فراورده های گوشتی (کالباس، سوسیس و ژامبون) 300 گرم در غذای آن ها تعیین کرده‌اند برای سگ های بالاتر از وزن 10 کیلوگرم مصرف روزانه 340 تا 450 گرم گوشت و فراورده های گوشتی را تا 550 گرم در تغذیه آن ها در نظر گرفته‌اند اصولا سگ ها قادر به جذب پروتئین گوشت به طور کامل نخواهند بود، تنها 5/4 پروتئین های گوشت قابل هضم و جذب بوده و 5/1 پروتئین باقی مانده از طریق مدفوع دفع خواهد شد.
بر اساس اصول تغذیه سگ می توان گفت در مورد پروتئین گیاهی میزان جذب به مراتب به صورت کمتری خواهد بود دلیل آن هم نارسایی آنزیم‌های گوارشی در هضم مواد پروتئین هی گیاهی است.
پروتئین‌های گوشت هم به هنگام طبخ در درجات بالا قسمتی از کیفیت خود را از دست خواهند داد بافت فیبروزی موجود در گوشت معمولا با هضم کامل همراه نخواهد شد بنابراین باعث می شود جذب آ چاره ای جز کوتاه کردن و قطع آن به وسیله ی قیچی راه دیگری را در پیش خواهد داشت گاهی لازم است حیوان تحت شرایط بیهوشی مبادرت به انجام این کار وادار گردد سگ هایی نظیر کینگ چارلز ، اشپیتز ، شیتزو ، پاپیلون ، مدت زمان زیادی طول خواهد کشید تا ظاهر حیوان مجددا به حالت اول برگردد. بنابراین در تیمار کردن سگ های دارای موهای بلند هرگز نباید فراموش کرد و در به کار بردن ابزار مناسب و تکنیک ها به کار گیری نهایت دقت را باید مبذول داشت.
ارزش غذایی چربی‌ها
چربی ها در بدن سگ نقش عایق بندی ذخیره غذایی و حفاظت بعضی از اعضای بدن نظیر کلیه ها را به عهده ددارند تغذیه بیش از حد چربی در بدن باعث چاقی بیش از حد شده و با کوتاه شدن عمر حیوان همراه است .
چربی ها در جیره غذایی سگ بیشتر به صورت اسید چرب نقش سازنده داشته و تعدادی از آن ها برای تغذیه سگ ضروری است کمبود چربی های بدن به صورت اسید های چرب باعث ایجاد خشکی در مو شکنندگی و کدر شدن مو شده به علاوه تولید شوره و از دست دادن موی تمام قسمت های بدن را در برخواهد شد .
وجود اختلالات عصبی نظیر اضطراب ، ترس ، عصبانی بودن از عوارض کمبود اسید های چرب در سگ بوده ضمنا وجود جوش های روی پوست بدن ، کم شدن اشتها را به همراه خواهد داشت وجود کری هم یکی از عوارض شناخته شده ناشی از کمبود مواد چربی است .
علاوه بر این چربی ها جهت تسهیل در فراینده های متابولیک بدن نقش داشته و علاوه بر این که به عنوان یک منبع انرژی برای سگ ها محسوب می شوند باعث خوش طعم شدن غذا نیز می گردند .چربی ها جزئی از اصول تغذیه سگ محسوب می شوند.
از این رو مصرف روغن زیتون ، ذرت و آفتاب گردان که در حقیقت دارای منبع سرشار از ویتامین ها است در غذای سگ ها توصیه می شود چربی در سگ 100% قابل هضم بوده توصیه شده در سگ های چاق جهت کاهش وزن لازم است در رژیم غذایی آن ها بیشتر از غذاهای خشک استفاده شود چون در صد چربی در آن ها به میزان قابل توجهی پایین بوده و همین علاوه بر این که باعث جلوگیری از فساد و خرابی در آن ها می شود در کم شدن وزن بدن آن ها موثر است.
ارزش غذایی کربوهیدرات‌ها
قند ، شکر ، نشاسته شیر ( لاکتوز ) ، عسل ، گندم ، جو ، برنج ، سیب زمینی ، ذرت و ماکارونی از منابع اصلی کربوهیدرات ها به شمار می آیند سگ ها با مصرف این گونه مواد غذایی می توانند مقدار زیادی از انرژی روزانه مورد نیازخود را از طریق مصرف کربوهیدرات های موجود در غذاهای فوق تامین کنند .
سگ ها به آسانی مواد قندی موجود در مواد غذایی را هضم کرده اما هضم شیر ( لاکتوز ) در بعضی از سگ ها به علت کمبود آنزیم کالاکتوز در دستگاه گوارش با اشکالاتی همراه است و با خوردن آن دچار اسهال می شوند.
در این صورت می توانند از شیر های خشک که حاوی این آنزیم به صورت اختصاصی بوده استفاده کنند از دادن شیرینی ، شکلات و قند زیاد به سگ به خصوص در سگ های پیر خودداری کنید به بچه ها بیاموزید از دادن قند به عنوان تنقلات خوشمزه به علت علاقه ی خاصی که به سگ خود دارند پرهیز کنند .
ارزش غذایی ویتامین و مواد معدنی
ویتامین ها در تامین سلامتی و حفظ شرایط عمومی بدن حیوان ضروری می باشند بنابراین لازم است میزان استفاده از آن در غذا در نظر گرفته شود و دقیقا روزانه تنظیم و مصرف شود . اینها همه براساس اصول تغذیه سگ در نظر گرفته می شوند.
ویتامین ها در جیره ی غذایی سگ معمولا به میزان کافی وجود دارند و نیازی به دادن ویتامین های اضافی نخواهد بود ولی در مواردی که بعضی بیماری ها نیاز به این این فراورده های ویتامینی بیشتری را دارند استفاده از مکمل های ویتامینی که حاوی ویتامین های گروه B و ویتامین های محلول در چربی ( روغن ماهی – روغن زیتون ) باشد می توان مورد استفاده قرار گیرد .
فراورده های غذایی که به صورت غذای خشک و یا به صورت کنسرو به صورت بسته بندی مصرف می شوند لازم است ویتامین های ضروری در صورت لزوم و مواد معدنی در فرمول غذایی آن ها محاسبه شود در ضمن از مکمل های ویتامینی هم می توان استفاده نمود .
در مورد نیاز به مواد معدنی ، برخی از این عناصر به میزان زیاد و برخی به مقدار کم ممکن است مورد نیاز باشند با مصرف پودر کلسیم و پودر صدف ماهی ، می توان نیاز های مواد معدنی را در حیوان تامین کرد .
برا اساس مبانی اصول تغذیه سگ ، سگ هایی با جثه ی بزرگ ، نیاز مواد کلسیم و فسفر خود را با استفاده از قلم گوسفند و گوساله که به صورت هفتگی در اختیار حیوان قرار داده می شود به خوبی تامین می کنند . عدم بالانس نسبت کلسیم به فسفر در سگ هایی که در مناطق سردسیر و بدون استفاده از نور آفتاب نگهداری می شود وجود داردگاهی این کمبود در اثر فقر ویتامین D در بدن حیوان عارض می شود و حیوان مبتلا به بدشکلی استخوان ها و مستعد بیماری ریکتز می شود .
کلسیم و فسفر دارای ارتباط نزدیکی با هم داشته و از اهمیت ویژه ای در جیره ی غذایی برخوردارند زیرا علاوه بر این که در شکل گیری و رشد دندان ها و استخوان ها نقش بسزایی دارند مانع از ایجاد عارضه ی استئو پروز ، استئومالاسی و نرمی استخوان در سگ ها می گردند .
مصرف قلم گوسفند و گوساله علاوه بر تامین نیاز حیوان به کلسیم و فسفر باعث صیقل دادن دندان ها شده و مانع از ایجاد جرم یا سنگ دندانی و همچنین استحکام فک ها را در حیوان دو چندان کرده تا بتواند در مقابل حیوانات وحاش و درنده ( گرگ ) به خوبی دفاع کرده و نقش خود را به خوبی انجام دهد.
نقش فیبر در مبانی اصول تغذیه سگ
استفاده از فیبر در تغذیه سگ نه تنها افزایش دهنده حجم غذا در سگ بوده بلکه به هضم غذا در دستگاه گوارش کمک می کند و باعث افزایش سرعت عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش را فراهم کرده و در نهایت مانع از ایجاد اختلالاتی نظیر یبوست و تخمیر های پاتالوژیک در حیوان می شود .
میزان مصرف فیبر و فراورده های حامل این گونه مواد فیبری بین 7 تا 10 در صد حجم کل جیره غذایی حیوان را به خود اختضاصی داده و این گونه فراورده های فیبری در غلات نظیر سبوس ، گندم ، جو ، برنج ذزت و سبزیجات دارای سبزی های پر رنگ ( اسفناج ) جستجو کرد.
مزایای استفاده از فیبر عبارت است از :
- کمک به هضم غذا
- به علت افزایش حجم ، سرعت عبور مواد غذایی را افزایش می دهد .
- مانع ایجاد یبوست و گاز های تخمیری می شود .
- به عنوان افزایش دهنده حجم غذا در سگ های چاق در رژیم غذایی به میزان بیشتری قابل مصرف بوده ولی حداکثر از میزان 10 تا 15 درصد نباید بیشتر شود .
